İslam dünyasının en önemli ekonomik ve ticari iş birliği platformu olan ve başkanlığını Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) Mali İşbirliği Çalışma Grubu 14. Toplantısı bugün (15.09.2020) yapıldı.

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Uygulama ve Araştırma Merkezi (ULIFAM)’ tarafından hazırlanan “İslami Finansta Şer’i Yönetişim Çerçevesinin Geliştirilmesi” konulu rapor, merkezin araştırmacıları tarafından üye ülkelere sunuldu. Raporda ortaya konulan politika önerileri yaklaşık 30’dan fazla ülkeden katılan delege ile uluslararası finansal kuruluşlarla düzenleyici kuruluşlar tarafından tartışıldı. Toplantıya, Bahreyn merkezli İslami Finansal Kuruluşlar için Muhasebe ve Denetim Kuruluşu (AAOIFI), Malezya merkezli İslami Finansal Hizmetler Kurulu (IFSB), İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC) gibi Finans alanında standart yapıcı ve düzenleyici kurum ve kuruluşlar katılım gösterdi.

Ülkemizden; Türkiye Cumhurbaşkanlığı Strateji Bütçe Başkanlığı ile Türkiye Katılım Bankalar Birliği (TKBB)’nin katılım gösterdiği çalışma grubu toplantısında ASBU ULIFAM araştırmacılarından Prof. Dr. Mabid Ali Al-JARHI, Doç. Dr. Abdurrahman YAZICI, Dr. Tawfik AZRAK ile proje ekibinde yer alan Dr. Ömer Faruk TEKDOĞAN birer sunum yaptılar. AAOIFI gibi standart yapıcı ve düzenleyici kurumların sunumları yanında İran ve Malezya’nın önde gelen finansal kuruluşlarla Türkiye’den ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK)’dan temsilciler birer sunum yaptılar.

İslami Finansta Şer’i yönetişim konusunda teorik bölümün yanında araştırmada Türkiye, Malezya, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Nijerya ve İngiltere üzerine vaka analizleri yapıldı.

ULIFAM tarafından yapılan araştırmanın politika önerilerinde özellikle katılım finansı kuruluşlarının, kuruluş amaçlarına uygun çalışmaları için ulusal ve kurumsal anlamda bağımsız danışma kurullarının oluşturulmasının gereği, kurulda görev alacak danışmanların yeterliliklerinin ve farklı alanlarda uzman danışmanların bulunmasının önemine değinildi. Ayrıca, kurul üyelerinin çıkar çatışmalarına düşmemesi, kurul üyelerinin belli sayıdan az olmaması, danışma kurullarının finansal kuruluşun yönetim kuruluyla ilişkileri konusunda önerilerde bulunuldu. Özetle,

(i) Danışma Kurulu üyelerinin tüm paydaşların haklarını ve hassasiyetlerini gözetmeleri;

(ii) Fetva verme yanında, ombdusman gibi çalışarak müşterilerle finansal kurumlar arasındaki sorunları çözmeleri;

(iii) Katılım finansında kullanılan ürünleri yapılandırarak geliştirmeleri,

(iv) Standartlar ve sukuk konusunda ulusal danışma kurullarıyla ilişki içinde olmalarının önemi,

(v) Şeri uyumsuzluk riski konusunda finansal kuruluşun ortaklarına ve yatırım hesabı sahiplerine bilgi verilmesinin önemine değinildi.

ASBU ULIFAM tarafından hazırlanan raporun politika önerileri, fıkhi yönetişim çerçevesinin geliştirilmesi için çeşitli düzenleyici kuruluşların ve ilgili tarafların sorumluluklarını ortaya koymaya çalışmıştır.